نقاشی سیاه قلم یکی از سبک های نقاشی است که امروزه در میان مردم رواج بسیار زیادی پیدا کرده است.در طراحی این نقاشی از مداد کنته استفاده می کنند.اما سیاه قلم(کنته) به شکل خاص به استفاده از زغال یا مداد زغالی در کشیدن طرح و خصوصا طراحی چهره گفته می شود.
زغال یکی از موادی است که در طراحی سیاه قلم از آن استفاده می شود. زغال نسبت به مداد دارای ضخامت بیشتر و پررنگ تر نیز می باشد وکار کردن با آن نسبت به مداد کندتر می باشد و همچنین فرد باید توانایی زیاد و تجربه منحصر به فردی داشته باشد تا بتواند طرح های بسیار زیبا و خاص را بکشد و از طرفی میتوان زغال را به شیوه یک مداد استفاده کرد در این صورت یک وسیله موثر برای طراحی ، سایه زنی ، هاشور زنی و ایجاد تابلوهای زیبا استفاده کرد.
تاریخچه کاربرد نقاشی سیاه قلم در نگارگری ایران بسیار دیرینه است وبا شروع نگارگری در سده هفتم هجری ،همچون فنی از فنون نگارگری پیگیری شد.
اینکه معنی واژه سیاه قلم بدرستی چیست و اینکه این واژه از کی و چگونه ترویج پیدا کرده است اطلاعات کامل و موثقی وجود ندارد اما مسلما آموزشهای غیر حرفه ای و غیر اصولی در سالهای اخیر ، در گسترش و توسعه به کارگیری غیر کارشناسانه این واژه نقش بسزایی داشته است.
شاید بتوان گفت که واژه سیاه قلم از زمان استاد کمال الملک باب شد.در آن زمان برخی از شاگردان استاد کمال الملک از ذغال مل (ترکیب ذغال و مل که با استفاده از قلمو بروی بوم کشیده میشد) برای کشیدن نقاشی استفاده میکردند.
زغال به شکل چوب های فشرده شد
زغال فشرده شده یا مدادی
زغال بید یا زغال تاک
پودر زغال
از این زغال برای تولید رنگ خاکستری استفاده می کنند که در این صورت بسیار سخت میباشد و یا اینکه رنگ مشکی خیلی تیره درست می کنند که در این صورت بسیار نرم میباشد.اینکه چه چیزی باعث سختی یا نرمی این نوع زغال های است میتوان به میزان واکس یا چسب استفاده شده در طول فرایند ساخت و تولید این نوع زغال اشاره کرد.شدت سایه ها به وسیله فشار دست طراح تعیین می شود و از آن می توان برای طراحی های وسیع استفاده کرد.
در میان پوششی از چوب قرار گرفته است که شبیه به یک مداد طراحی است اما با ویژگی زغال است و به دلیل اینکه قابل تیز شدن است , کار کردن با آن آسان تر است و برای کارهای ظریف طراحی مانند ایپررئال و فوتورئال استفاده میشود .
در واقع صورت زغال های بلند استوانه ای شکل از چوب درخت بید یا تاک هستند .جنس زغال بید بسیار نرم است و میتواند شکل خاکستری مخملی و یا فاخته ای را ایجاد کند. این نوع زغال در طراحی های اولیه و پایه ای نیز کاربرد دارد .